Ratunku! Moje dziecko jest leworęczne!!!
Taka myśl czy też „okrzyk rozpaczy” pojawiło się w mojej głowie, kiedy zdałam sobie sprawę z tego, że moja córka (leworęczna) w zwolnionym tempie opanowuje umiejętności grafomotoryczne. W naszym społeczeństwie utarło się przekonanie, że z „dzieci leworęcznych wyrastają zdolni i mądrzy ludzie”. Tego też od momentu stwierdzenia, że dominującą ręką mojego dziecka jest ręka lewa uchwyciłam się jak „rzep psiego ogona” i z dumą zaznaczałam ten fakt przy każdej rozmowie na temat dziecka.
Przyszedł jednak moment gdy analizując grafomotoryczne wyczyny latorośli stwierdziłam, że nie obejdzie się bez solidnego wsparcia córki w tej trudnej sztuce. Postanowiłam zgłębić temat leworęczności u cennego źródła jakim dla mnie jest prof. Marta Bogdanowicz i postanowiłam podzielić się swoimi spostrzeżeniami i wskazówkami zaczerpniętymi z publikacji wspomnianej pani profesor dotyczącymi leworęczności u dzieci.
- Dziecko podczas rysowania, pisania powinno utrzymywać prawidłowy kierunek pisania – od strony lewej do prawej (jest to dla dzieci leworęcznych dość trudne, gdyż naturalnym kierunkiem pisania dzieci leworęcznych jest pisanie od strony prawej do lewej); dotyczy to również kierunku pisania liter i cyfr,
- Ważne jest by dziecko leworęczne jak najdłużej używało do pisania ołówka – pisząc lewą ręką od strony lewej do prawej tusz z pióra czy długopisu może wolniej spływać a stalówka wbijać się w kartkę, przez co pisanie jest trudniejsze dla dzieci leworęcznych.
- W celu uniknięcia bólu, zmęczenia i silnego napięcia mięśniowego piszącej ręki lewej, a co za tym idzie nieestetycznego pisma należy przestrzegać zasady właściwego ułożenia ciała, ustawienia zeszytu i ułożenia ręki lewej podczas pisania :
– dziecko wyprostowane siedzi przy stole, opierając obie stopy na podłodze,
– ręka lewa musi mieć swobodę ruchów, więc sąsiad z ławki naszego dziecka leworęcznego powinien siedzieć po jego stronie prawej;
– zeszyt znajduje się na lewo od osi ciała dziecka,
– górny lewy róg zeszytu czy kartki ułożone są ukośnie i skierowany jest ku górze (możliwe jest również używanie zeszytu z ukośną liniaturą, przeznaczonego dla dzieci leworęcznych),
– prawa ręka przytrzymuje kartkę papieru,
– światło pada z prawej strony lub z góry.
- Dziecko powinno trzymać ołówek w trzech palcach: między kciukiem i palcem środkowym naciskając ołówek od góry palcem wskazującym a koniec ołówka powinien być skierowany ku lewemu ramieniu (palce podczas pisania powinny się znajdować poniżej liniatury zeszytu). Dla dzieci (nie tylko leworęcznych)które nieprawidłowo trzymają ołówek czy też mają nieprawidłowy nacisk ręki zalecane są nakładki plastikowe lub silikonowe na narzędzie pisarskie.
Tyle teorii powinno wystarczyć i rozjaśnić sposób w jaki powinniśmy od dziecka egzekwować sposób chwytania ołówka, układania kartki, siedzenia podczas rysowania i pisania. Chciałabym jeszcze posiłkując się oczywiście pomysłami prof. Bogdanowicz podpowiedzieć jakie ćwiczenia możemy przygotować dla naszego leworęcznego dziecka, by usprawnić jego manualne zdolności i zachęcić do ich wykonywania. Oto kilka z nich:
- Lepienie kulek z plasteliny, ugniatanie palcami kulek z papieru,
- Wydzieranki papierowe, wyskubywanie nitek,
- Kruszenie soli, kaszy itp.,
- Rysowanie w pozycji stojącej na kartce ułożonej na ławce ,
- Kreślenie linii, figur na tackach z piaskiem, kaszą,
- Malowanie palcami, pędzlami o różnej grubości, kredą, mazakami różnej grubości itp.
- Obrysowywanie konturów rysunków w pozycji stojącej (kartka ułożona na stole lub zawieszona na ścianie na wysokości ust i nosa dziecka),
- Ćwiczenia relaksacyjne w przerwach między ćwiczeniami: naprzemienne zaciskanie i rozwieranie pięści, zabawa w naśladowanie ruchów (np. otrzepywanie rąk z wody, strzepywanie nitki z rękawa itp.),
- Kreślenie linii zachowując kierunek ruchu: linia pionowa z góry na dół, linia pozioma – od strony lewej do prawej,
- Zachowanie kierunku ruchu od strony lewej do prawej podczas rysowania szlaczków, pisania
- Rysowanie koła w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara,
- Zabawa w rysowanie linii oraz kształtów geometrycznych w powietrzu, na tackach z kaszą, na kartce,
- Rysowanie po śladzie, obrysowanie konturów rysunków,
- Kalkowanie rysunków i zamalowywanie rysunków konturowych,
- Wypełnianie rysunków różnymi sposobami (skrawki materiału, wydzieranki, plastelina, rysowane linie pionowe, poziome)
- Wycinanie obrazka (pamiętajmy o zakupie nożyczek dla dzieci leworęcznych!) i wklejanie obrazków.
Dużo ciekawych ćwiczeń usprawniających umiejętność rysowania i pisania można znaleźć między innymi w publikacjach:
– „Przygotowanie do nauki pisania. Ćwiczenia grafomotoryczne według Hany Tymichovej” M. Bogdanowicz,
– „Dyktanda graficzne” Z. Handzel,
– „Wzory i obrazki” M. Frostig, D. Horne,
– „Lewa ręka rysuje i pisze. Ćwiczenia przygotowujące do pisania dla dzieci leworęcznych” M. Bogdanowicz, M. Rożyńska,
– „Leworęczność u dzieci” M. Bogdanowicz
z których to zaczerpnęłam garść ważnych i mam nadzieję przydatnych informacji dotyczących „instrukcji postępowania” z dzieckiem leworęcznym. Pamiętajmy, że jako rodzice odpowiadamy za późniejsze sukcesy w szkole naszych dzieci. Tym leworęcznym jest dużo trudniej – żyjemy w społeczeństwie przystosowanym do osób praworęcznych. Pomóżmy dostosować się naszym dzieciom do życia w praworęcznej cywilizacji. Czytajmy im książki, rozmawiajmy, bawmy się z nimi, spędzajmy czas na spacerach, ale nie zapominajmy o motywowaniu i zachęcaniu do ćwiczeń które w wielkim skrócie zaproponowałam.
Opracowała Joanna Sendlewska